Śmiech na scenie, papieros w dłoni, nieco ponura mina – tak wielu Hiszpanów zapamiętało Eugenia, jednego z najoryginalniejszych komików przełomu XX wieku. Film Davida Trueby „Żarty i papierosy” przypomina tę postać w formie biograficznego portretu. To opowieść nie tylko o fenomenie scenicznym, ale i o człowieku, który płacił wysoką cenę za to, że potrafił rozbawić tłumy.

Trueba wraz ze scenarzystą Albertem Espinosą prowadzi widza przez kolejne etapy życia bohatera – od skromnych początków, przez wielką popularność, po prywatne dramaty. David Verdaguer w roli Eugenia tworzy kreację niezwykle sugestywną: komik na scenie, pełen dystansu i ironii, zderza się z Eugenio prywatnym – mężem, ojcem, człowiekiem niosącym swoje słabości.

Film osadzony jest w realiach Hiszpanii lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. To czas transformacji społecznej i politycznej, który staje się ważnym kontekstem – scena kabaretowa to przecież także lustro zmian zachodzących w społeczeństwie. Twórcy dbają o szczegóły: scenografia, stroje, muzyka, a nawet rytm miasta przywołują atmosferę tamtych lat. Nic dziwnego, że obraz zdobył uznanie w hiszpańskich gremiach filmowych, zdobywając nominacje do nagród Goya, Gaudí czy Feroz.

Jednak „Żarty i papierosy” to więcej niż film o komiku. To opowieść o cienkiej granicy między sceną a życiem prywatnym, między maską, która rozśmiesza, a twarzą, na której rysują się zmęczenie i ból. Eugenio, ikona hiszpańskiego humoru, staje się w tej historii symbolem ceny, jaką płaci artysta, by dawać innym radość. To kino uczciwe, wzruszające i – paradoksalnie – pełne powagi ukrytej za żartem.

Film obejrzymy na seansie Dyskusyjnego Klubu Filmowego w Ciechanowie we wtorek, 30 września o godz. 18.30.