⚔️ Kowalewo: Tajemnica murowanej kapliczki. Dramat o honorze i miłości?

W Kowalewie, w gminie Wiśniewo, na prywatnym gruncie stoi w ruinie murowana kapliczka, skrywająca historię rodem z romantycznego dramatu. Czy jej tajemnica zostanie wreszcie odkryta, a zabytek odzyska dawny blask?

Historia naznaczona pojedynkiem

Niewiele wiadomo o historii zrujnowanej kapliczki, a to właśnie czyni ją tak fascynującą. Według przekazów ustnych powstała w miejscu, gdzie przed I wojną światową (lub nawet w połowie XIX wieku) dwaj młodzi szlachcice – Obojski i Niewiadomski – stoczyli śmiertelny pojedynek o pannę. Obaj mieli zginąć od zadanych sobie ran.

Zgodnie z doktryną katolicką, pojedynek jest ciężkim grzechem, sprzecznym z piątym przykazaniem. Być może jednak kapliczka miała służyć ku przestrodze, a także zachęcać przechodniów do westchnienia o spokój dla dusz tych krewkich, młodych mężczyzn. Jak przypomniała św. Faustyna Kowalska, Boże Miłosierdzie nie ma granic.

Rodzinne ślady i chęć odnowy

Sprawą zainteresowała się Agnieszka Kędziora-Obojska, socjolog i psycholog z Warszawy, spokrewniona z rodem Obojskich. Uważa, że kapliczkę warto odnowić i podjęła już wstępne starania w tym kierunku.

• Pamiętniki rodzinne: Cioteczna babcia pani Agnieszki, Krystyna Obojska (ur. 1918), wspominała, że jej ojciec, Jan Obojski, przed I wojną światową modlił się przy tej kapliczce za dusze zabitych w pojedynku, ilekroć podróżował w interesach.

• Mazowieckie korzenie: Z relacji Krystyny Obojskiej wynika, że ród Obojskich był związany z Mazowszem, m.in. z Przasnyszem, okolicami Ciechanowa i Płocka (Przedwojewo, Kuchary, Drobin), a później z Warszawą.

Pani Agnieszka Kędziora-Obojska potwierdziła te informacje w swoich badaniach genealogicznych, nawiązując kontakt z innymi współczesnymi Obojskimi zainteresowanymi historią rodziny.

Jak mogła wyglądać kapliczka?

Kapliczka stoi na łące – pastwisku, około 100 metrów od bocznej drogi, naprzeciwko domu dziecka, na dawnej posiadłości Budzyńskich.

• Konstrukcja: Z zachowanych resztek można wnioskować, że była zbudowana z czerwonej cegły w kształcie obelisku (ściętego stożka) o wysokości 4-5 metrów, prawdopodobnie zwieńczonego krzyżem.

• Wizerunki: W widocznych niszach u szczytu mogła znajdować się figurka Chrystusa Frasobliwego, Matki Bożej lub jakiegoś świętego.

• Okres: Obiekty tego typu były powszechnie stawiane na północnym Mazowszu i pograniczu mazowiecko-pruskim w XIX i na początku XX wieku.

Właściciel gotowy do pomocy

Obecnie grunt należy do Wojciecha Dworznickiego.

- "Przekazy rodzinne mówią, że kapliczka powstała w związku z pojedynkiem. Mówią też o tym, że od dawna była zniszczona. Oczywiście jestem za tym, by została odnowiona, żeby w końcu się nie przewróciła. Jeśli zostaną podjęte prace restauracyjne, to udostępnię moją działkę, a nawet w nich pomogę – deklaruje pan Dworznicki.

Poszukiwanie źródeł i funduszy

Aby renowacja stała się faktem, konieczne jest stworzenie konkretnego projektu technicznego, uwzględniającego aspekty historyczne, architektoniczne i prawne.

1. Katalog Zabytków: Publikacja „Katalogu zabytków sztuki w Polsce. Mława i okolice” z 1985 r. zawiera jedynie lakoniczny opis: „Kapliczka przydrożna. Wystawiona zapewne w XIX, murowana, z użyciem cegły gotyckiej i głazów polnych w podmurówce, pierwotnie otynkowana. Słupowa, czworoboczna, ożywiona ostrołukowymi wnękami”.

2. Archiwum Parafialne: Ksiądz proboszcz kan. Grzegorz Dobrzeniecki z parafii Dąbrowa, do której należy Kowalewo, zapowiedział, że przejrzy najwcześniejszą, międzywojenną kronikę i inne materiały w poszukiwaniu wzmianek.

3. Wpis do Ewidencji Zabytków: Mimo że kapliczki nie ma w centralnym rejestrze, Emilia Jarczyńska-Dubiega z ciechanowskiej delegatury Mazowieckiego Urzędu Ochrony Zabytków przypomina, że można ją wpisać do gminnej ewidencji zabytków.

4. Działania Wójta: Wójt gminy Wiśniewo, Grzegorz Woźniak, zna obiekt i obiecał przeanalizować sprawę, co umożliwiłoby starania o dotacje na renowację.

   📷 Czy masz stare zdjęcie? Pomóż odkryć historię!

   Być może ktoś z naszych Czytelników posiada stare zdjęcie kapliczki w Kowalewie lub ma jakiekolwiek dodatkowe informacje na temat jej historii.

   Prosimy o kontakt z redakcją „Tygodnika Ciechanowskiego”:

   • Telefon: 23 672 34 02 lub 23 673 93 63

   • Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.