ul. ks. Ściegiennego 2, 06-400 Ciechanów 23 672 44 96 sekretariat@tygodnikciechanowski.pl Pon.-Pt.: 8.00 - 15.00

Nasza „Solidarność” sprzed 45 lat

Solidarność (plakat z 1989 r.)

Okres od oficjalnego powołania NSZZ „Solidarność” (17 września 1980 r.) do zarejestrowania tego związku przez Sąd Najwyższy (10 listopada 1980 r.) to czas wyjątkowego, i na taką skalę długo niepamiętanego, społecznego przebudzenia w naszym regionie, który zaowocował powstawania wielu komisji zakładowych „Solidarności”.

Od połowy października 1980 r. przybywało ich po kilka niemal każdego w Ciechanowie, Mławie, Działdowie, Pułtusku, Płońsku i wielu innych miejscowościach. Stąd po zarejestrowaniu struktur krajowych związku zrodziła się myśl, aby powołać z organizacji zakładowych wspólną dla całego województwa komisję. W oficjalnych dokumentach, między innymi także w artykule, który ukazał się na łamach „Naszej Trybuny” (nr 252/1980), pisano o Tymczasowej Międzyzakładowej Komisji Porozumiewawczej, natomiast w materiałach SB ciało to zostało określone jako Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność”. 

W meldunku z 19 listopada 1980 r. płk. Bazyli Białokozowicz, kierownik Sztabu KWMO w Ciechanowie, informował centralę MSW w Warszawie: „15 listopada br. w godzinach popołudniowych utworzony został w Ciechanowie Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ Solidarność. Zabranie, w którym uczestniczyło około 60 przedstawicieli zakładów pracy z rejonu Ciechanowa, Płońska, Mławy i Pułtuska zorganizował pracownik etatowy Oddziału Wojewódzkiego Stowarzyszenia PAX w Ciechanowie, Andrzej Wojdyło. Przewodniczącym 7 osobowego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego wybrany został pracownik Przedsiębiorstwa Stolarki Budowlanej STOLBUD w Ciechanowie ob. Jasiński”. Jak wynika z relacji nieżyjącego już Jerzego Pełki i Andrzeja Wojdyło, a także wspomnień Tadeusza Krystkiewicza i Waldemara Nicmana, inicjatorów zorganizowania tego spotkania było kilku, ale rzeczywiście Andrzej Wojdyło okazał się doskonałym łącznikiem, który potrafił zmobilizować działaczy „Solidarności” z różnych miejscowości. Na miejsce spotkania siedzibę „Elektromontażu” w Ciechanowie, a datę spotkania ustalono na sobotę 15 listopada 1980 r.

Zebraniu komitetu założycielskiego NSZZ „Solidarność” w ciechanowskim „Elektromontażu”  przewodniczył Tadeusz Krystkiewicz, natomiast z ramienia NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze obserwatorem był profesor Tadeusz Kłopotowski z Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Na sali było ponad 30 organizacji zakładowych z Ciechanowa, Mławy, Pułtuska, Działdowa, Płońska i Baboszewa. Jak wynika z relacji SB w sumie 60 osób. Po dość długiej dyskusji, w której dominowali przedstawiciele ciechanowskiej „Solidarności” – ich jak raz na sali było najwięcej – wybrano prezydium Tymczasowej Międzyzakładowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność” ówczesnego województwa ciechanowskiego, które wbrew meldunkom SB było szersze i obejmowało więcej niż siedem osób. W czasie głosowania przewodniczącym został wybrany Janusz Jasiński („STOLBUD” Ciechanów), jego zastępcą Bogdan Grzywiński („Elektromontaż” Ciechanów), sekretarzem Mirosława Bednarczyk (NBP Oddział Wojewódzki w Ciechanowie), a ponadto wybrano dziewięciu członków. Byli nimi: Jerzy Pełka (Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Informatyki w Sokołówku), Piotr Bakierzyński (Centrum Badawczo-Konstrukcyjne Obrabiarek Ciechanów), Tomasz Wernik (Fabryka Domów Ciechanów), Stanisław Olszewski (Wojewódzki Szpital Zespolony w Ciechanowie), Włodzimierz Gułajski (NBP Oddział w Mławie), Zdzisław Kowalczyk (Fabryka Platerów w Warszawie – Filia w Pułtusku), Jan Dąbrowski (Państwowy Ośrodek Maszynowy w Pułtusku), Jan Goryszewski („TECHMOR” w Działdowie)  i Jerzy Sadowski („STOLBUD” Baboszewo). Natomiast na rzecznika prasowego komisji został powołany Andrzej Wojdyło z PAX-u, późniejszy wojewoda ciechanowski. 

Niestety, początkowa jedność „Solidarności” w województwie, szybko się rozpadła. Jak wspominał po latach Jerzy Pełka: „Chcieliśmy tworzyć organizację wojewódzką. Czas pokazał, że to się nie udało. Już w grudniu zaczęło się wszystko rozsypywać, bo każde miasto utworzyło swój oddział”. I tak było rzeczywiście, gdyż powstało wtedy sześć międzyzakładowych komitetów założycielskich w byłych miastach powiatowych: Ciechanowie, Mławie, Działdowie, Pułtusku, Płońsku i Żurominie. Ówczesny członek „Solidarności” Waldemar Nicman dopatrywał się w tych działaniach sił odśrodkowych wśród przedstawicieli często rywalizujących między sobą ośrodków miejskich, jak również działań Służby Bezpieczeństwa podejmowanych przez tajnych współpracowników i kontakty operacyjne, w czym jak raz się nie mylił, a na co wskazują zachowane dokumenty SB. 

Warto jednak na koniec podkreślić, że mimo różnic i wewnętrznych sporów, które w związku obecne były niemal od początku, siłą pierwszej „Solidarności”, do której przecież należało 10 milionów Polaków i która jednoczyła ideowo prawie drugie tyle, był fakt, że dla większości wstępujących do tego związku była ona postrzegana jako organizacja generalnie przeciwna „komunie”. Takie odczucie panowało też w naszym regionie, a wielu działaczy związkowych przede wszystkim pochylało się nad codziennymi problemami mieszkańców. To ludzi jednoczyło, a wielka liczba członków związku dawała poczucie siły, otrząsnęła naród z upokorzenia i rodziła nadzieję, która mimo stanu wojennego i wielu ofiar, doprowadziła ostatecznie do upadku systemu jałtańskiego i odmieniła oblicze Europy. To była najważniejsza zasługa „Solidarności”, również tej naszej północno-mazowieckiej „Solidarności”, której wiele żywych śladów do dziś pozostało. Tegoroczny jubileusz to okazja, aby kolejny raz o nich przypomnieć i dokumentować je dla przyszłych pokoleń.

Komentarze obsługiwane przez CComment